Innowacja programowo – metodyczna
Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa nr 4 w Zespole Szkolno – Przedszkolnym w Piasecznie
Autor: Edyta Marciniak-Cukiernik
Temat: Biblioterapia na lekcjach języka polskiego w klasie 6 A
Przedmiot: język polski
Rodzaj innowacji: programowo-metodyczna
Data wprowadzenia: 10 września 2021 r.
Data zakończenia: 10 czerwca 2022 r.
Podstawa prawna: Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) – art. 1 pkt 18, art. 44 ust. 2 pkt 3, art. 55 ust. 1 pkt 4, art. 68 ust. 1 pkt 9, art. 86 ust. 1.
Celowość wprowadzenia innowacji:
Czytanie wnosi do życia dzieci i młodzieży wiele korzyści, ułatwia zapamiętywanie poprawnej pisowni wyrazów, pozwala doskonalić trudną sztukę wypowiadania się. Poprzez lekturę kształtują się zainteresowania młodego człowieka, wyzwala się jego kreatywność. Czytanie może stanowić hobby, dzięki któremu u ucznia rozwija się wyobraźnia.
Jako nauczyciel z wieloletnim stażem bardzo często zadaję sobie pytanie: Co robić, by zachęcić swoich uczniów do czytania? Czy dziś jeszcze książka może stanowić atrakcyjną formę spędzania wolnego czasu? Konkurencję ma wszak niebagatelną, wypada bardzo skromnie w zestawieniu z nowoczesnymi i atrakcyjnymi sprzętami, takimi jak tablety, laptopy czy konsole.
Do napisania tego typu innowacji zainspirowało mnie spostrzeżenie, jak wiele wartości ważnych oraz bliskich współczesnemu młodemu człowiekowi można wciąż odnaleźć w treści lektur szkolnych. Zmieniają się czasy i okoliczności, natomiast pewne zachowania typowe dla młodych ludzi pozostają constans. Lektura, ta obowiązkowa, ale i wybrana przez ucznia, może stanowić odskocznię od rutyny dnia szkolnego, pomóc rozwiązać niejedną trudną sytuację, uwrażliwić. Problemy bliskie młodemu człowiekowi – alienacja, poczucie osamotnienia, niezrozumienia, niebezpieczeństwo związane z uzależnieniem – podejmowane są w treści lektur. Utwory te mogą być drogowskazem dla młodego odbiorcy, dającym wyobrażenie konsekwencji jego działań. Nie od dziś wiadomym jest przecież, że dzięki odpowiednio dobranej literaturze czytanej dzieciom, polecanej młodzieży, możemy wpłynąć na zmianę ich myśli, uczuć, zachowań; uczyć je wartości moralnych, pomagać w budowaniu prawego i mocnego charakteru, pomóc w uwolnieniu się od stresu i w osiągnięciu stanu relaksu.
Owocem pracy moich uczniów będą prezentacje w różnej formie, związane z treścią wybranych lektur polonistyczne prace pisemne oraz plastyczne, zawierające wizualizację treści wybranego tekstu widzianego oczami dziecka, zaprezentowane, za zgoda autora, na forum klasy i szkoły. Przewiduję także, podczas nauki stacjonarnej, mini inscenizacje klasowe. Służyć ma to aktywizowaniu uczniów. Efekty naszej pracy będą umieszczane na stronie internetowej Zespołu Szkolno – Przedszkolnego .
Założenia ogólne:
Innowacja zostanie wdrożona w klasie 6. Będę wspólnie z uczniami analizowała i interpretowała lektury szkolne, wzbogacone również poprzez utwory zasugerowane przez uczniów, dzięki treści których trudny czas dojrzewania, codzienność pandemii czy akcenty nauki zdalnej nie będą powodowały poczucia bezradności, frustracji czy osamotnienia młodego człowieka. Oprócz tego wybrane przeze mnie i uczniów teksty literackie będą porządkowały i poszerzały wiedzę młodzieży co do wartości istotnych w życiu. Treści programowe zawarte w innowacji będą realizowane w ramach zajęć lekcyjnych.
Cele programu
Cel główny:
- Pomoc w odkrywaniu przez ucznia wartości wciąż aktualnych i bliskich młodemu człowiekowi zawartych w omawianych tekstach;
- Wzmocnienie wiary młodego człowieka w siebie i swoje możliwości;
- Uświadamianie, że w dbaniu o własne potrzeby i bezpieczeństwo nie możemy zapominać o potrzebach drugiego człowieka.
Cele szczegółowe:
- Motywowanie do przemyśleń i autorefleksji na podstawie analizy i interpretacji omawianych utworów;
- Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji utworów literackich;
- Samodzielne tworzenie wypowiedzi pisemnej i ustnej – umiejętność formułowania wniosków i własnej oceny utworu;
- Nabywanie umiejętności kulturalnego dyskutowania w grupie i obrony własnego zdania;
- Kształtowanie postaw moralnych poprzez rozpatrywanie wyborów życiowych bohaterów literackich (szlachetność, zaangażowanie społeczne, wrażliwość na potrzeby drugiego człowieka);
- Trenowanie umiejętności pracy zespołowej;
- Rozbudzanie wyobraźni;
- Wspieranie procesu poznawczo – profilaktycznego poprzez wartościowe spędzanie wolnego czasu;
- Wspieranie budowania pozytywnego obrazu świata i siebie;
- Uczenie szacunku i tolerancji wobec inności drugiego człowieka.
Metody i formy pracy:
- praca zespołowa, integrująca klasę, w parach, indywidualna;
- adekwatnie do realizowanego materiału wykorzystywanie metod aktywizujących, np. dyskusja, drama, drzewko decyzyjne, burza mózgów, improwizacja, itp.;
- ilustrowanie czytanego tekstu np. poprzez rysowanie, malowanie, wykonywanie makat;
- tworzenie scenografii, rysunków postaci;
- projektowanie strojów dla bohaterów literackich;
- tworzenie alternatywnych zakończeń znanych historii;
- rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, zagadek związanych z treścią utworu;
- układanie historyjek obrazkowych opartych o treść utworów literackich;
- organizowanie klasowych przeglądów literackich, konkursów i quizów na temat literatury.
Zarówno podczas nauczania stacjonarnego, jak i online korzystała będę z zasobów Internetu oraz pomocy multimedialnych.
Oczekiwane efekty:
- Umiejętność pracy w grupie;
- Aktywne uczestnictwo podczas zajęć;
- Wykorzystana w praktyce zdobyta wiedza i umiejętności;
- Obiektywizm ucznia co do oceny własnego zaangażowania w przebieg zajęć oraz pracy innych;
- Zwrócenie uwagi na korelację pomiędzy czytanym tekstem a własną sytuacją;
- Traktowanie z szacunkiem odrębności drugiego człowieka.
Tematyka prowadzonych zajęć:
Tematycznie zajęcia będą nawiązywały do omawianych tekstów. Będą także odpowiedzią na potrzeby uczniów, ich zainteresowania. W zależności od nich będę tematykę zajęć poszerzała lub modyfikowała.
Ewaluacja innowacji:
Ewaluacja innowacji będzie wspierana ankietami. Pozwolą one uzyskać informację zwrotną na temat spełnienia oczekiwań uczniów, nauczycieli i rodziców odnośnie do realizacji i efektów dotyczących rozwoju zainteresowań i postawy młodzieży. Ankietowani będą uczniowie klasy.
Wyniki w formie sprawozdania przedstawię dyrekcji szkoły oraz rodzicom w czerwcu 2022 r. Ankiety pozwolą na porównanie założonych celów z osiągniętymi rezultatami, wyciagnięcie wniosków do dalszej pracy oraz zaplanowanie w przyszłości działań uwzględniających uwagi i spostrzeżenia ankietowanych.
Edyta Marciniak – Cukiernik